Güncel Sayı

Cilt: 7 Sayı: 2, 31.08.2024

Yıl: 2024

Araştırma Makalesi

Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisinde, hemşirelik, ebelik, tıp bilimleri, spor bilimleri ve sağlık yönetimi alanlarında bilimsel yazılara yer verilmektedir. Akademik bir dergi olan SAUHSD ulusal ve uluslararası düzeyde bilimsel nitelik ve değere sahip çalışmaları yayınlayarak sağlık bilimleri alanında bilgi birikimine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.

Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisinin odak ve kapsamında, sağlık alanında klinik ve deneysel özgün araştırma makalelerine öncelik verilmekle birlikte derleme yazıları, olgu sunumları, editöre mektup türünde güncel yazılar İngilizce olarak yayımlanmaktadır.


Yaşam Bilimleri ve Biyotıp: Anatomi ve Morfoloji, Davranış Bilimleri, Kardiyovasküler Sistem ve Kardiyoloji, Yoğun Bakım Tıbbı, Diş Hekimliği, Ağız Cerrahisi ve Tıp, Acil Tıp, Endokrinoloji ve Metabolizma, Gastroenteroloji ve Hepatoloji, Genel ve Dahiliye, Geriatri ve Gerontoloji, Sağlık Hizmetleri Bilimler ve Hizmetler, Enfeksiyon Hastalıkları, Bütünleştirici ve Tamamlayıcı Tıp, Adli Tıp, Mikrobiyoloji, Hemşirelik, Beslenme ve Diyetetik, Onkoloji, Pediatri, Psikiyatri, Spor Bilimleri.

Kongre Kütüphanesi/LCC Konu Kategorisi: H, W (Tüm Alt Kategoriler)

HOLİSTİK SAĞLIK DERGİSİ YAZIM KURALLARI

Genel Kurallar ve Biçimsel Özellikler

• Dergide yayınlanmak üzere sunulan yazılar daha önce hiçbir yerde yayınlanmamış ve yayınlanmak üzere kabul edilmemiş olmalıdır.
• Yazım kuralları ile ilgili gerekli görülen düzeltmeler editör ya da hakemler tarafından yapılarak ilgili yazara geribildirimde bulunur.
• Düzeltme için geri gönderilen yazılarda, hakemlerin ve editörün istemleri dışında değişiklikler yapılamaz.
• Yazım kurallarına uygun olarak yazılmayan yazılar yayınlanamaz.
• Dergide yayınlanan yazılar için yazarlara herhangi bir ücret ödenmez.
• Dergide yayınlanan yazıların sorumluluğu yazı sahiplerine aittir.
• Makale Microsoft word programında, Cambria yazı karakterinde ve 11 punto boyutunda olmalıdır.
Bölüm başlıkları: İlk başlıktaki her kelimenin sadece ilk harfi büyük yazılmalıdır. İlk başlık sola dayalı ve koyu yazılmalıdır.
İkinci başlıkta sadece ilk kelimenin ilk harfi büyük yazılmalıdır. Diğer tüm kelimeler küçük harfle yazılmalıdır. İkinci başlık sola dayalı ve koyu yazılmalıdır.
Üçüncü başlıkta sadece ilk kelimenin ilk harfi büyük yazılmalıdır. Diğer tüm kelimeler küçük harfle yazılmalıdır. Üçüncü başlık sola dayalı ve koyu yazılmalıdır.
Yazının ana başlıkları: Giriş, Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sonuç ve Öneriler, Kaynaklar bölümlerinden oluşmalıdır.
· Yazı içerisinde belirtilen sayılar “1-9” arasında ise yazıyla, “10 ve üzerinde” ise arabik rakamlarla yazılmalıdır. Ondalıklı sayılar yazılırken nokta ile ayrılmalıdır.
• Başlıkta veya özet bölümünde kısaltma kullanılmamalıdır. Metin içinde yer alan kısaltmalar yazı içinde ilk kullanımlarında açık olarak yazılmalı ve hemen yanında parantez içinde kısaltılmış şekil verilmelidir.
* SAUHSD dergisinin şablon dosyasında belirtilen açıklamalar dikkate alınarak ve dergi şablonu kullanılarak makaleler düzenlenmeli ve hazırlanmalıdır. Makale yazım şablonuna ulaşmak için tıklayınız.

Başlık Sayfası

Yazarların bilgileri başlık sayfasında sunulmalıdır. Bu sayfada, makalenin başlığı ve yazarların adı soyadı, çalıştığı kuruluş ve adresi, iletişim bilgileri( e- posta, telefon no ve faks no) yer almalıdır. Gönderilen makale kongre veya sempozyumda sunulmuş ise başlık sayfasında dipnot olarak belirtilmelidir.

Özet

Makalenin özet bölümü en fazla 250 kelime, İngilizce sunulmalıdır. Bu bölümde kısaltma olmamalı ve kaynak kullanılmamalıdır. Araştırma makalelerinin özetleri ; "Amaç, Yöntem, Bulgular, Sonuç" bölümlerini kapsayan, derleme yazıları ve olgu sunumları ise konunun genel içeriğini tam olarak yansıtan biçimde düzenlenmelidir. Özet bölümünün altında 3 ile 5 kelime arasında anahtar kelimeler yazılmalıdır. Anahtar kelimeler birbirinden virgül (,) ile ayrılmalıdır. Anahtar kelimeler ise "Index Medicus: Medical Subject Heading (MeSH)" standartlarına uygun olmalıdır.

Ana Metin

Araştırma makaleleri ana metin bölümünde; sırasıyla "Giriş, Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sonuç ve Öneriler, Kaynaklar" kısımlarından oluşmalı ve bölüm başlıklarının sadece baş harfi büyük harfle, bold (koyu) yazılmalıdır. Bu bölümdeki kelime sayısı (kaynaklar ve tablolar dahil) 1500-4000 arasında olmalıdır.
Derleme yazılarının ana metin bölümü; konu ile ilgili başlıklar ve kaynaklar başlıklarından oluşmalıdır. Her başlık koyu renk (Bold) yazılmalıdır. Derleme yazıları; sağlık ile ilgili alanlarda güncel literatürü kapsayacak şekilde hazırlanmalıdır. Yazarın o konu ile ilgili basılmış yayınlarının olması özellikle tercih nedenidir.
Olgu sunumlarının ana metin bölümü; "Giriş, Olgu sunumu, Tartışma, Kaynaklar" başlıklarından meydana gelmelidir. Yazının ana başlıkları (Giriş, Olgu sunumu, Tartışma, Kaynaklar), büyük harflerle ve bold karakterde yazılmalı, alt başlıklar ise yalnızca ilk harfi büyük, koyu renk (bold) ve sola yaslı olarak yazılmalıdır.

Etik Kurallar

İnsan öğesini kapsayan tüm araştırmalarda Helsinki Deklarasyonu Prensipleri'ne uyulması gerekmektedir. Yazarlar makalenin gereç ve yöntem bölümünde etik ilkelere uygun olarak araştırmanın yürütüldüğünü belirtmek zorundadır. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.

Şekil, Resim, Tablo ve Grafikler

Makale akışı içerisinde verilmeli ve her bir resim, tablo ve grafik numaralandırılarak metin içerisinde geçen yerler ile ilgili cümlenin sonunda atıfta bulunulmalıdır.
Net baskı elde edilebilmesi için, şekil, resim/fotoğraflar ayrı birer .jpg veya .gif dosyası olarak (pixel boyutu yaklaşık 500x400, 8 cm eninde ve 300 çözünürlükte taranarak) yüklenmelidir.

Sınırlılıklar

Çalışmanın mevcut sınırlılıkları, ana metnin sonuç ve öneriler bölümünden sonra verilmelidir.

Makale Bilgi Formu

Makale bilgi formu kaynaklardan sonra yazılmalıdır.
Yazar(lar)ın Notları: Yazar(lar), yararlı yorum ve önerileri için editöre ve isimsiz hakemlere içten teşekkürlerini sunar.
Yazar(lar)ın Katkıları: Tüm yazarlar bu makalenin yazımına eşit olarak katkıda bulunmuştur. Tüm yazarlar son makaleyi okumuş ve onaylamıştır (Makalenin tek yazarlı olması. Yazar son makaleyi okumuş ve onaylamıştır).
Çıkar Çatışması Açıklaması: Yazar tarafından potansiyel bir çıkar çatışması beyan edilmemiştir.
Telif Hakkı Beyanı: Yazarlar dergide yayınlanan çalışmalarının telif hakkına sahiptirler ve çalışmaları CC BY-NC 4.0 lisansı altında yayınlanmaktadır.
Destekleyen/Destekleyen Kuruluşlar: Bu araştırma için herhangi bir kamu, özel veya kar amacı gütmeyen kuruluştan hibe alınmamıştır.
Etik Onay ve Katılımcı Onayı: Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu beyan edilir ve yararlanılan tüm çalışmalar kaynakçada belirtilir.
İntihal Beyanı: Bu makale iThenticate tarafından taranmıştır.


Kaynaklar

• Metin içeresinde yapılan atıfların tamamı kaynakçada, kaynakçada yer alan kaynakların tamamı da metin içeresinde bulunmalıdır.
• Yazarlar orijinal metnine ulaşmadıkları kaynakları kullanmaktan kaçınmalıdır.
• Kaynakların doğruluğundan yazar(lar) sorumludurlar. Kongre bildirileri, kişisel deneyimler ulusal ya da uluslararası kurum ve kuruluşlarca desteklenmeyen internet adresleri kaynak olarak gösterilemez.

Metin İçinde Kaynak Kullanımı:

Kaynaklar, metinde geçiş sırasına göre sıralanmalı ve parantez içinde gösterilmelidir. Birden fazla kaynak kullanıldıysa kaynaklar arasına virgül konulmalıdır (örnek 1,2). Arka arkaya ikiden fazla kaynak kullanımında ilk ve son kaynak numaraları belirtilmeli ve araya "tire" işareti konulmalıdır (örnek 1-4).

Metin Sonunda Kaynakların Gösterimi:

Metin sonunda kaynaklar metin içindeki kullanıldıkları sıraya göre numaralandırılarak “KAYNAKLAR” başlığı altında verilmelidir.
Kaynakların doğruluğundan yazar(lar) sorumludurlar. Kongre bildirileri, kişisel deneyimler ulusal ya da uluslararası kurum ve kuruluşlarca desteklenmeyen internet adresleri kaynak olarak gösterilemez.
Dergi isimleri Index Medicus'ta yer alıyor ise Index Medicus'ta geçtiği şekilde kısaltılmış olarak, yer almıyorsa tam olarak yazılmalıdır.
Kaynakların gösterimi Vancouver stiline göre düzenlenmelidir. Kaynak yazımında aşağıda verilen kurallara dikkat edilmelidir.

Kaynaklar bölümü için örnek gösterim aşağıda verilmiştir:

Makale: Yazar(lar)ın soyad(lar)ı ve isim(ler)inin başharf(ler)i. Makale ismi. Dergi İsmi yıl;cilt(sayı):sayfa numarası.” olacak şekilde yazılmalıdır.

Wellard SJ, Bethune E, Heggen K. Assessment of learning in contemporary nurse education: Do we need standardised examination for nurse registration? Nurse Educ Today. 2007;27(1):68-72.
Usta YY, Demir Y, Yönder M, Yildiz A. Nursing students’ attitudes toward ageism in Turkey. Archives of Gerontology and Geriatrics. 2012; 54(1): 90-93.

Kitap:

Quinn, FM. The principles and practice of nurse education. 3rd ed. Nelson Thornes Company; 2000. p. 687-750.

Kitap içinde bölüm: Yazar(lar)ın soyad(lar)ı ve isim(ler)inin başharf(ler)i. Bölüm başlığı. Editörün(lerin) ismi, kitap ismi, kaçıncı baskı olduğu, şehir, yayınevi, yıl ve sayfalar belirtilmelidir.

Melanie SM, Hickey JV. Neuroscience critical care. In: Hickey JV. editor. The clinical practice of neurological and neurosurgical nursing. 5th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2003. p. 359-67.

Yayınlanmamış tez: Yazarın Soyadı ve isminin baş harfi. Tezin adı. Tezin türü (Uzmanlık, Doktora, Yüksek lisans) yayınlanmamış tez, tezin sunulduğu enstitü, sunulduğu yer yılı, sayfa sayısı.

Özgül S. Maternal obezitenin anne ve yenidoğan sağlığına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın, 2016, 53.

Not: Tez bir makale olarak yayımlanmışsa, kaynak olarak makale referans gösterilmeli, tez değil.

Elektronik dergi:
Moulder JE. Electromagnetic Fields and Human Health. Elecromagnetic Technology (Electronic Journal) 1999;6(3):17-28. http://www.mcw.edu.gcrc/cop/cell-phone-health-FAQ/toc.html. (Erişim tarihi:23 Mart 2017).

Elektronik rapor, doküman:

World Health Organization. World alliance for patient safety forward programme 2005. http://www.who.int/patientsafety/en/brochure_final.pdf (Erişim Tarihi: 8 Ağustos 2010).

TC Sağlık Bakanlığı. Sağlıkta performans ve kalite yönergesi. http://www.kalite.saglik.gov.tr/content/files/duyurular_2011/2011/14_subat_2012/1402yonerge.pdf (Erişim Tarihi: 24 Mayıs 2011).




Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Sakarya üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi (SAUSHD)'nde takip edilen yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda izlenen süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular, araştırmacılar, yayıncı, hakemler, editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır.
Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır. SAUHSD, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemiştir.
Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşlarından aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklemektedir.
Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır. COPE İş Akış Diyagramları (Türkçe).
Hakemli dergide bir makalenin yayımlanması uyumlu ve saygı duyulan bilgi ağının gelişmesinde gerekli bir temel yapı taşıdır. Hakemli makaleler bilimsel metotları destekler ve şekillendirir. Bu yüzden beklenen etik davranışların standartlarında anlaşmaya varmak yayımlama ile ilgili tüm taraflar, yazar, dergi editörü, hakem ve yayımcı kuruluşlar için önemlidir.

1. Etik İlkeler
1. Makalenin Yazarlığı:

Yazarlık, rapor edilen çalışmanın tasarımına, yürütülmesine veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunan kişilerle sınırlandırılmalıdır. Önemli katkılarda bulunan herkes ortak yazar olarak listelenmelidir. Araştırma projesinin belirli önemli yönlerine katılmış olan başka kişiler varsa, bunlar kabul edilmeli veya katkıda bulunanlar olarak listelenmelidir. İlgili yazar, makaleye tüm uygun ortak yazarların dahil edildiğinden ve uygun olmayan ortak yazarların bulunmadığından ve tüm ortak yazarların makalenin son halini görüp onayladığından ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiğinden emin olmalıdır.

2. Çıkar Çatışmaları:

Yazarlar: Tüm yazarlar, makalelerinin sonuçlarını veya yorumunu etkilemek üzere yorumlanabilecek herhangi bir mali veya diğer önemli çıkar çatışmalarını makalelerinde açıklamalıdır. Proje için tüm finansal destek kaynakları açıklanmalıdır.
Hakemler: Hakemler, değerlendirdikleri makalede herhangi bir çıkar çatışması olduğundan şüphelendiklerinde değerlendirme süreci ile ilgili olarak dergi editörlüğüne bilgi vermeli ve gerekirse makale değerlendirmesini ret etmelidirler. Çıkar çatışmasını engellemek için makale yazarlarının görev yaptığı kurumlardaki kişiler, makale için hakemlik yapamazlar.
Editörler: Editörlerin, makalelerle kişisel veya mali açıdan çıkar çatışması olmamalıdır.

3. Veri Erişimi ve Saklama:

Yazarlardan, editoryal inceleme için bir makaleyle bağlantılı olarak ham verileri sağlamaları istenir ve mümkünse, bu tür verilere halkın erişimini sağlamaya hazırlıklı olmalı ve her halükarda bu tür verileri yayınlandıktan sonra makul bir süre boyunca saklamaya hazır olmalıdır.

4. Uydurma Veri Üretimi ve Sahtecilik:

Görüntüler de dahil olmak üzere uydurulmuş ve/veya tahrif edilmiş deneysel sonuçlar.

5. Yinelenen / Çoklu Makale Gönderimleri:

Başka bir yere gönderildiği veya başka bir yerde yayınlandığı tespit edilen makaleler. Yazarlar, daha önce gönderilmiş veya yayınlanmış kendi çalışmalarını gönderilen bir makale için temel olarak kullanmışlarsa, önceki çalışmalara atıfta bulunmaları gerekir. Ayrıca, sundukları makalelerde önceki çalışmalara ek olarak yeni katkıların nasıl sunulduğunu da belirtmeleri gerekir.

6. Fikri Mülkiyet Hakkı

• Yazarlar, gönderdikleri makalenin (ve herhangi bir destekleyici öğenin) kendi fikri mülkiyetleri olduğunu ve telif hakkının başkalarına devredilmediğini onaylar.
• Yazarlar, makalenin intihal, uydurma, tahrifat, manipüle edilmiş alıntılar içermediğini ve makalenin JSS yazarlık politikalarına uygun olduğunu onaylar.
• Tüm el yazmaları, revizyonlar, taslaklar ve dizgiler yazar(lar)ın fikri mülkiyetinde kalır. Kararlaştırılan lisansta belirtilenin dışında, yazar(lar) eserlerinin telif hakkını elinde tutar.
• Tüm inceleme yorumları ve raporları, inceleyenin veya editörün fikri mülkiyetinde kalır. Kararlaştırılan lisansta belirtilenin dışında, yazar(lar) eserlerinin telif hakkını elinde tutar.
• Yazarlar, hakemler ve editörler, hakemlerden veya editörlerden gelen tüm iletişimleri, yorumları veya raporları gizli tutmayı kabul eder.
• Hakemler ve editörler, yayınlanan nihai dizgi(ler) dışında tüm el yazmalarını, düzeltmeleri ve taslakları gizli tutmayı kabul ederler.

7. Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi

• Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit ederse düzeltme yapabilirler.
• Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar/ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekebilirler.
• Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayımlayabilirler. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.

8. Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını

SAUSHD dergisi bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimsemektedir. Bu kapsamda dergiye gönderilen çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulmalıdır:
• Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
• Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı numarası) yöntem bölümünde yer verilebilir. Fakat Makale sonunda makale bilgi formunda olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.
Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
•İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
•Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
•Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi.

9. Ek veya Özel Sayı Yayımlama Politikası

Dergimizde Editör Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özel sayıda yer alması için gönderilen makalelerin tüm süreçleri standart makale süreciyle aynıdır.
• Ek veya Özel sayı: Bir derginin normal aralıklarla çıkarılan düzenli sayılarına ek olarak yayınlanan sayılardır. Kongre/sempozyum vb etkinlik bildirilerinden veya belli bir konudaki makalelerden oluşur.
• Ek veya Özel sayıdaki sayfa numaraları, yıl içindeki düzenli sayılardan farklı şekilde numaralandırılır.
• Ek veya Özel sayı adedi; normal periyodun 1/3’ünden fazla olamaz. Kongre bildiri özetlerini içeren özel sayılar bu kapsama dâhil edilmezler.
• Ek veya Özel sayıda yayınlanan olgu sunumları, derleme ve araştırma makalesi oranları (kongre özetleri hariç), diğer sayılarda yayınlanan makale oranlarına dâhil edilecektir.
• Armağan sayıları, özel veya ek sayı statüsünde kabul edilmez. Normal sayı olarak numaralandırılır ve yüklenir.

10. Veri Paylaşımı ve Tekrarlanabilirliğe İlişkin Dergi Politikaları

Sakarya üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi (SAUSHD), yazarların makalelerindeki sonuçları gösteren ek materyal ve verileri göndermelerini tavsiye etmektedir. Yazarlar tarafından herhangi bir kısıtlama varsa, bu kısıtlama makalelerin gönderimi sırasında editör kurulu ile paylaşılmalıdır.
SAUHSD, verilerin; yazarları, insan haklarını veya diğer mahremiyet konularını ihlal etmiyorlarsa, paylaşılması ve bu verilerin kamuya açık hale getirilmesini teşvik eder. Atıf yapılan veriler, yazarlar tarafından oluşturulmuş olsun ya da olmasın, makalelerin referans listelerinde yazılmalıdır. Yazarların ayrıca bir veri kullanılabilirliği beyanı eklemeleri önerilmektedir.
SAUHSD tüm yazarların kendi verilerinin tamamını kamuya açık hale getirmelerini tavsiye etmektedir.

Bilim araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:

(YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 4)
İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
Diğer etik ihlal türleri:
a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
c) İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek,
ç) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
d) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
f) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,
g) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
h) Araştırma ve deneylerde, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek,
ı) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.
i) Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak.
j) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak,
k) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,
l) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.

Yazarların Sorumlulukları ve Uyması Gereken Etik İlkeler

• Çalışmaların özgün olması ve araştırmaya dayalı olması gerekmektedir.
• Makalede ismi yazılacak olan diğer yazarların araştırmaya katkı sağladığından emin olunmalıdır. Akademik katkısı olmayan kişilerin ilave yazar olarak gösterilmesi veya katkı sırası gözetilmeksizin, unvan, yaş ve cinsiyet gibi bilim dışı ölçütlerle yazar sıralaması yapılması bilim etiğine aykırıdır.
• Çok yazarlı makalelerde yazarların makalenin hangi aşamasına hangi oranda katkı sağladıkları net bir şekilde belirtilmelidir.
• Makale aynı anda farklı dergilere gönderilmemelidir ve daha önce başka bir dergiye gönderilmiş olmamalıdır. Gönderilmesi halinde yayın süreci iptal edilecektir.
• Dergiye makale gönderen yazarların derginin yayım ve yazım ilkelerini okuduğu ve kabul ettiği varsayılır ve yazarlar bu ilkelerde kendinden beklenenleri taahhüt etmiş sayılmaktadır.
• Atıf gösterimi ve Kaynakça listesi eksiksiz olmalıdır.
• İntihal yapılmamalı ve sahte veriye yer verilmemelidir.
• Benzerlik taraması sonucunda makalenin hakem sürecinin başlatılabilmesi için benzerlik oranı %25’i geçmemelidir.
• Bir makale en fazla 2 ÖN KONTROL sürecine dâhil edilir, bu süreçte yazara iletilen hususlar düzeltilmezse makale reddedilir.
• Sorumlu yazar herhangi bir çıkar çatışması durumunda dergi editörünü bilgilendirmelidir.
Bu hususta WAME’ye atıf yapılabilir.

Hakemliklerin Sorumlulukları ve Uyması Gereken Etik İlkeler

• Hakemler dergide yayımlanacak makalenin akademik kalitesinin en temel tespit edicisi olduklarının bilinciyle davranmalı ve akademik kaliteyi arttırma sorumluluğuyla değerlendirme yapmalıdır.
• Hakemler, yalnızca uygun bir değerlendirmeyi yapmak için gereken uzmanlığa sahip oldukları, kör hakemlik gizliliğine riayet edebilecekleri ve makaleye dair detayları her şekilde gizli tutabilecekleri makalelerin hakemliğini kabul etmelidirler.
• Makale inceleme süreci sonrasında da incelenen makaleye dair herhangi bir bilgi hiçbir şekilde başkalarıyla paylaşılmamalıdır.
• Hakemler, yalnızca makalelerin içeriğinin doğruluğunu ve akademik ölçütlere uygunluğunu değerlendirmelidir. Makalede ortaya konan düşüncelerin hakemin düşüncelerinden farklı olması değerlendirmeyi etkilememelidir.
• Hakem raporları objektif ve ölçülü olmalıdır. Hakaret içeren, küçümseyici ve itham edici ifadelerden kesinlikle kaçınılmalıdır.
• Hakemler, değerlendirme raporlarında yüzeysel ve muğlak ifadelerden kaçınmalıdır. Sonucu olumsuz olan değerlendirmelerde sonucun dayandığı eksik ve kusurlu hususlar somut bir şekilde gösterilmelidir.
• Hakemler, kendilerine tanınan süre içerisinde makaleleri değerlendirmelidir. Şayet değerlendirme yapmayacaklarsa, makul bir süre içerisinde dergiye bildirmelidirler.

Editörlerin Sorumlulukları ve Uyması Gereken Etik İlkeler

• Editörler, dergi politikasında belirtilen ilgili alanlara katkı sağlayacak makaleleri değerlendirme sürecine kabul etmelidir.
• Editörler, kabul veya ret edilen makaleler ile herhangi bir çıkar çatışması/ilişkisi içinde olmamalıdır.
• Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir.
• Hakemlerin ve yazarların isimlerinin karşılıklı olarak gizli tutulması editörlerin sorumluluğudur.
• Sadece alana katkı sağlayacak makaleler kabul edilmelidir.
• Hatalar bulunduğu zaman düzeltmenin yayımlanmasını ya da geri çekilmesini desteklemelidir.
• Dergiye gönderilen makalelerin ön inceleme, hakemlik, düzenleme ve yayınlama süreçlerinin vaktinde ve sağlıklı bir şekilde tamamlanması editörlerin görevidir.
• Editörler dergiye katkısı olmayan kişileri yayın kurulu üyesi veya yardımcı editör olarak göstermemelidir.

2. Yayın Politikası

SAUSHD'de yayınlanmak üzere düşünülen herhangi bir yazı, aşağıdaki ölçütleri yerine getirmelidir:
• Özgünlük
• Etik ihlal içermemek
• Bilim çevrelerine iletilecek açık mesajlar içermek
• Alandaki araştırmacılara ne düzeyde bir katkı sağlayacağı ve bunun sosyal bilimleri açısından önemi
• Sağlık bilimleri alanındaki araştırmacıların ilgi duydukları güncel alan ve konular
• Yapısal ve mantıksal bütünlük taşıması
• Araştırma sonuçlarının bilimsel kanıtlara dayanması
• Bilimsel yöntemin uygunluğu

Yazıların Değerlendirilmesi

SAUSHD'de makale başvurusu https://dergipark.org.tr/tr/pub/sauhsd adresinden "Makale Yönetim Sistemi"ne kaydolarak yapılır. E-posta ile gönderilen makaleler değerlendirmeye alınmaz.

Ön İnceleme ve İntihal Taraması

Derginin yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir ve intihali önlemek için benzerlik taraması yapılır.İthenticate intihal tarama programı kullanılarak benzerlik taramasından geçirilir. Benzerlik oranının % 25’den az olması ve tek bir kaynaktan en fazla %3 olması şartı aranır. Benzerlik oranı %25 den fazla ise çalışma ya reddedilir ya da benzerlik oranının düşürülmesi için tekrar yazara yollanır. Ön inceleme en fazla 30 gün içinde tamamlanır.

Editör / Alan Editörü İncelemesi

Ön inceleme ve benzerlik taraması aşamasından geçen çalışma, ilgili editör / alan editörü tarafından konu, kapsam, dil ve akademik yeterlilik açısından incelenir. Bu inceleme, en fazla 30 gün içinde tamamlanır.

Hakemlik Süreci (Çift-Kör Hakemlik)

Ön inceleme ve Editör incelemesinden geçen çalışmalar çift taraflı kör hakemlik uygulaması çerçevesinde gizlilik içinde yürütülür. Çift körleme stratejisine göre dergiye yayın gönderen yazarlar makalelerinin hangi hakemler tarafından değerlendirileceği bilgisine erişemezler. Aynı şekilde, bir makaleyi değerlendiren hakemler de hangi yazar(lar)a ait çalışmayı değerlendirdiklerini bilemezler. Diğer bir deyişle, değerlendirme sürecindeki bir makalenin yazar ve hakem kimlikleri gizli tutularak değerlendirme süreci tamamlanmaktadır. Ayrıca raporlar Makale Yönetim Sisteminde saklanır. Detaylı bilgi için Hakem Rehberi sayfasını ziyaret ediniz.

Yazar Düzenlemesi

Yazarlar, hakem ve Yayın Kurulunun eleştiri ve önerilerini dikkate alırlar. Katılmadıkları hususlar varsa, gerekçeleriyle birlikte itiraz etme hakkına sahiptirler. Raporlar kapsamında makaleyi düzenleyip makalenin son halini sisteme yüklerler.

Alan Editörü Kontrolü

Alan editörü, yazarın metinde kendisinden talep edilen düzeltmeleri yapıp yapmadığını kontrol eder. Eğer hakem raporları içerisinde “Major Revizyon” var ise ilgili hakeme makaleyi yollar. Eğer “Kabul” veya “Minör Revizyon” var ise düzenlemeler yapılmış ise makaleyi dil kontrolü aşamasına yönlendirebilir (Kontrol işlemi, en fazla 7 gün içinde tamamlanır.). Düzeltmelerin yapılmadığını tespit etmesi halinde yazara makaleyi tekrar yollar. Yazar tekrar düzeltmeleri yapmazsa makaleyi reddedebilir. Yayına kabul edilmeyen yazılar, sistemden silinmez. Süreç aşaması ve tüm dosyaları sistemde kayıt altındadır.

İngilizce Dil Kontrolü

Çalışmalar İngilizce Dil Editörü tarafından incelenir ve gerekli ise yazardan düzeltme istenir. Kontrol işlemi, en fazla 15 gün içinde tamamlanır.

Yayın Kurulu İncelemesi

Teknik, akademik ve dilsel incelemelerden geçen makaleler, Yayın Kurulu’nda incelenerek nihai yayın durumu karara bağlanır. Üyelerden itiraz gelmesi hâlinde Kurul, oy çokluğu ile karar verir.

Dizgi ve Mizanpaj Aşaması

Yayın Kurulu tarafından yayımlanması kararlaştırılan çalışmaların dizgi ve mizanpajı yapılarak yayına hazır hale getirilir.

Yazım Dili

SAUSHD'de İngilizce makaleler yayımlanır. İngilizce basılan makalelerde Türkçe özet bulunmak zorunda değildir. 

Yazar Değişikliği

SAUSHD Dergisi, makale yazarlarını yazının Başlık Sayfasındaki beyana göre kabul etmektedir. Bu nedenle, tam yazar sıralamasının son halini göndermek yazarların sorumluluğundadır. Makale gönderiminden sonra yazarlık değişikliğine ilişkin talepler (ör. yazarların çıkarılması/eklenmesi, sıranın değiştirilmesi vb.) editör onayına tabidir. Yayın Kurulu bu tür vakaları araştıracak ve COPE akış şemalarına göre hareket edecektir.

Yazarlık değişikliği talepleri, değişikliğin nedenlerini belirten resmi bir yazı ile Editöre iletilmelidir. Mektup tüm yazarlar tarafından imzalanmalı ve yazarlık değişikliğine ilişkin onaylarını içermelidir. Talep Yayın Kurulu tarafından onaylanırsa, yazarların nihai sıra listesine göre yeni bir Telif Hakkı Sözleşmesi Formu göndermeleri gerekmektedir.

Şikayet ve İtirazlar

SAUSHD, şikayetleri ve itirazları aşağıdaki prosedürü izleyerek ele almaktadır. Şikayetler sadece çalışmaların incelenmesindeki uzun gecikmeler ve yayın etiği ile sınırlı olmayıp tüm şikayetler önce SAUSHD'nin baş editörü tarafından ele alınmaktadır. Baş editör, gerektiğinde şikâyet ve itirazları Yayın Kurulu ile birlikte inceleyebilir. Şikayet ve itirazlarla ilgili herhangi bir durum oluştuğunda, lütfen hsert@sakarya.edu.tr ile iletişime geçiniz.

Bir Makalenin İçeriği Hakkında Şikayetler
Baş editör, yazarların şikayetlerini ve hakemlerin raporlarını inceler ve bir karar verir:
-Makalenin reddedildiğinin teyit edilmesi,
-Yazarın itirazının dikkate alınılması,
-Bağımsız bir hakemden yeni bir görüş alınması gerekmektedir.
Baş editörün nihai kararı, yazarlara bildirilmektedir. İtirazın sonuçlarına ilişkin açıklama, gerekli görüldüğünde yazarlar ile paylaşılmaktadır. Bu, SAUSHD'nin nihai kararıdır.

Süreçler Hakkında Şikayetler
Süreçlerle ilgili şikayetler, baş editör tarafından ele alınmaktadır. Çalışmaların ele alınmasındaki uzun gecikmeler SAUSHD editörleri tarafından incelenmektedir ve gerekli görülen sorunlar baş editör ile paylaşılmaktadır. Baş editör şikayetleri değerlendirir, gerekli görüldüğünde yazarlar ile bilgi paylaşımı yapılır.

Etik İlkeler Hakkında Şikayetler
Baş editör, yazarın veya hakemin yayın etiği hakkındaki şikayetlerini dikkate alır. Baş editör, SAUSHD web sitesinde yayınlanmakta olan yayın etiğini takip eder. SAUSHD'nin yayın kurulu, şikayetçilerin veya hakemlerin endişelerini inceler. İncelemenin detayları ve ilerleme durumu şikâyetçiler ile açık bir şekilde paylaşılmaktadır. Baş editör ya da yardımcı editörler şikayetçilere eylem şekli ve nihai karar hakkında geri bildirimde bulunur.

Sorumluluk Reddi

Dergide yayınlanan makalelerde ifade edilen görüşler ve fikirler SAUSHD Dergisi, Baş Editör, Editörlerin ve Yayıncı’nın değil, yazar(lar)ın bakış açılarını yansıtır. Baş Editör, Editörler, Yayın Kurulu ve Yayıncı bu gibi durumlar için hiçbir sorumluluk ya da yükümlülük kabul etmemektedir. Yayınlanan içerik ile ilgili tüm sorumluluk yazarlara aittir.

Makalelerin ön değerlendirmesinin yapıldığı ortalama süre: 3 gün

Makalelerin gözden geçirildiği ortalama süre: 60 gün

Makalenin ortalama yayınlanma süresi: 90 gün

Güncellenme Tarihi: 01 Ocak 2024

SAUHSD dergisi makale gönderimi, hakemlik ve editörlük süreçleri, mizanpaj ve yayın basımı (sayfa veya renk ücretleri) için herhangi bir ücret talep etmemektedir.
SAUHSD dergisi yazarlara, hakemlere, editörlere ve yayın kuruluna herhangi bir ücret ödememektedir.
SAUHSD dergisindeki makalelerin okunması ve indirilmesi ücretsizdir.
SAUHSD dergisi Araştırma literatürüne ücretsiz erişimi teşvik eden Budapeşte Açık Erişim Girişimini (BOAI: Budapest Open Access Initiative) imzalamış ve bu girişimde
açıklanmış olan Açık Erişim İlkeleri’ni kabul etmiştir.
SAUHSD dergisindeki tüm eserler TÜBİTAK ULAKBİM DergiPark aracılığıyla LOCKSS (Lots Of Copies Keep Stuff Safe) sistemi ile arşivlenmektedir.
SAUHSD, herhangi bir abonelik ücreti talep etmeyen açık erişimli bir dergidir.
Makaleleri için profesyonel kalitede reprodüksiyonlara ihtiyaç duyanlar için yeniden baskı hizmeti sunulmamaktadır.
SAUHSD dergisi yayın politikası gereği ilan, reklam, sponsorluk vb. faaliyetleri kabul etmemektedir.